Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej może stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.
Z osobą lub rodziną może zostać zawarty kontrakt socjalny, który określa sposób współdziałania między osobą lub rodziną a ośrodkiem pomocy społecznej w zakresie rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej. W przypadku nie wywiązania się przez osobę lub rodzinę z ustaleń kontraktu może nastąpić ograniczenie świadczeń z pomocy społecznej lub ich całkowita odmowa.